Nadnidziański Park Krajobrazowy

Utworzony 19 grudnia 1986 roku obejmuje środkowy i dolny fragment Doliny Nidy, Nieckę Solecką i północno-zachodnią część Garbu Pińczowskiego. Powierzchnia Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego wynosi  22 888,60 ha, w tym niemal 1 507 ha na gruntach Nadleśnictwa Pińczów, natomiast otulina obejmuje 26 312 ha. Utworzono go dla zachowania i ochrony wyjątkowych w skali kraju walorów przyrodniczych związanych m.in. z wychodniami gipsów z unikatowym zespołem zjawisk i form krasu gipsowego. Najbardziej charakterystyczne skały gipsowe zbudowane są z kryształów wykształconych w formach wielkokrystalicznych o rzadko spotykanych rozmiarach dochodzących do 3,5 m długości. W rejonie powierzchniowego występowania skał gipsowych spotkać można liczne zbiorowiska kserotermiczne.

Utworzony w 1986 roku Nadnidziański Park Krajobrazowy jest największym Parkiem Krajobrazowym w województwie świętokrzyskim

Charakterystycznym elementem krajobrazu Parku jest dolina Nidy z licznymi meandrami i starorzeczami. Stanowi ona ważny międzyregionalny korytarz ekologiczny łączący doliny Wisły i Pilicy oraz ostoję ptactwa wodno-błotnego. Park wyróżnia się także nagromadzeniem wielu zabytków kultury materialnej. Tutaj w IX w. powstało państwo Wiślan z ośrodkiem władzy w Wiślicy. Z kolei w XVI i XVII wieku znanym ośrodkiem kultury w Polsce był Pińczów, zwany „Polskimi Atenami" lub „Sarmackimi Atenami".
Nagromadzenie wszystkich tych wartości, a przede wszystkim form przyrody żywej i nieożywionej sprawia, że Nadnidziański Park Krajobrazowy skupia na swym obszarze aż 9 (z 12-tu istniejących w Zespole Parków Krajobrazowych Ponidzia) rezerwatów przyrody. Pięć z nich - „Krzyżanowice", „Skowronno", „Winiary Zagojskie", „Skotniki Górne", „Przęślin",  „Skorocice" to rezerwaty ścisłe. Pozostałe to rezerwaty częściowe: „Góry Wschodnie" oraz położone w Nadleśnictwie Pińczów – „Grabowiec" i „Pieczyska".

Kozubowski Park Krajobrazowy

Powstał 19 grudnia 1986 roku. Park ten położony jest w obrębie Niecki Nidziańskiej. Obejmuje wschodnią część Garbu Wodzisławskiego. Powierzchnia Parku wynosi 6 169,60 ha w tym 3 458 ha na gruntach Nadleśnictwa Pińczów, natomiast otulina obejmuje 6 592 ha.
Większą część Parku zajmują lasy, położone na wierzchowinach i zboczach wzniesień lessowych porozcinanych dolinkami i wąwozami. Najcenniejsze wielowiekowe okazy drzew na terenie parku i jego otuliny to: lipy, wiązy, dęby, buki.
Do rzadszych gatunków ptaków gnieżdżących się na terenie parku zalicza się błotniaka stawowego i dzięcioła czarnego. Z fauny ssaków spotkać można wiele gatunków chronionych: gronostaja, jeża, kreta, ryjówki aksamitną i malutką, mroczka późnego.
Na obszarze Kozubowskiego Parku Krajobrazowego utworzono 2 częściowe rezerwaty przyrody „Polana Polichno" i „Wroni Dół" obydwa położone na gruntach Nadleśnictwa Pińczów

Szaniecki Park Krajobrazowy

Utworzony 19 grudnia 1986 roku obejmuje środkową część Garbu Pińczowskiego oraz południowo-zachodni, zróżnicowany krajobrazowo, fragment Niecki Połanieckiej (Płaskowyż Szaniecki). Powierzchnia Szanieckiego Parku Krajobrazowego wynosi  11 289,60 ha, w tym niespełna 75 ha na gruntach Nadleśnictwa Pińczów, natomiast otulina to 13 757 ha. Park chroni liczne i oryginalne enklawy wartościowego krajobrazu z malowniczymi wapiennymi i gipsowymi wzgórzami oraz zbiorowiskami roślinności kserotermicznej, torfowiskowej i słonolubnej.
Na dużą uwagę zasługują zabytkowe kompozycje przestrzenne i architektoniczne we wsiach Młyny, Szaniec i Widuchowa.
Największą atrakcją przyrody nieożywionej są tu różnorodne formy krasu gipsowego, a także skały gipsy zbudowane z kryształów wykształconych w formach wielkokrystalicznych. Tworzą one pionowo ustawione i równolegle zrośnięte kryształy zwane „szklicą", których długość dochodzi do 3,5 m.
Na terenie Szanieckiego Parku Krajobrazowego ustanowiono, jak dotąd, jeden rezerwat przyrody – „Owczary", położony poza terytorialnym zasięgiem działania Nadleśnictwa Pińczów, który chroni słonoroślowe zbiorowiska roślinne.
Dość licznie występują na tym terenie dawne kopce, grodziska i ruiny zamków. Tworzą one łańcuch obiektów architektonicznych budowanych od czasów przedhistorycznych po okres piastowski. Najlepiej zachowane znajdują się w miejscowościach Szaniec, Szczaworyż, Stawiany, Skotniki Małe.

Przeczytaj więcej o parkach